ELTIF 2.0: de nieuwe generatie van langetermijnbeleggingen in Europa

Achtergrond

De Europese Langetermijnbeleggingsfondsen (ELTIF’s, ofwel European Long-Term Investment Funds) werden in 2015 in het leven geroepen als onderdeel van de bredere Europese kapitaalmarktunie. Het doel is langetermijninvesteringen in de reële economie stimuleren, met name in infrastructuur, vastgoed, niet-beursgenoteerde ondernemingen en duurzame projecten. Hoewel het oorspronkelijke ELTIF-regime potentie had, bleek het in de praktijk te rigide en onaantrekkelijk, vooral voor particuliere beleggers en fondsaanbieders.

Daarom is per 10 januari 2024 de herziene ELTIF-verordening – beter bekend als ELTIF 2.0 – in werking getreden. Deze herziening maakt het product flexibeler, aantrekkelijker en breder toegankelijk.

Initiatiefnemers en regelgeving

Het initiatief voor ELTIF’s en de herziening ervan ligt bij de Europese Commissie, als onderdeel van haar streven om meer kapitaal binnen de EU te mobiliseren en te investeren in langetermijnprojecten. De Europese Autoriteit voor Effecten en Markten (ESMA) speelt een belangrijke rol in de technische uitwerking en toezicht.

De wetgeving is vastgelegd in een EU-verordening en is dus direct van toepassing in alle lidstaten. Nationale toezichthouders (zoals de AFM in Nederland) houden toezicht op de implementatie en het gedrag van ELTIF-aanbieders.

Waar mag een ELTIF in beleggen?

ELTIF 2.0 biedt aanzienlijke flexibiliteit in het beleggingsuniversum. Een ELTIF mag beleggen in:

  • Infrastructuurprojecten (bijvoorbeeld energie, transport, digitalisering)
  • Vastgoed (zoals duurzame woningbouw of commerciële projecten)
  • Private equity en private debt (niet-beursgenoteerde bedrijven of leningen)
  • Mkb en scale-ups binnen de EU
  • Financiële instrumenten zoals aandelen, obligaties en participaties in andere fondsen

Deze beleggingen moeten wel bijdragen aan langetermijninvesteringen, en niet bedoeld zijn voor kortetermijnspeculatie.

Europese inbedding en minimale EU-component

Een belangrijk uitgangspunt van de ELTIF-verordening is dat het belegde vermogen bijdraagt aan de reële economie binnen de EU of de Europese Economische Ruimte (EER). Hoewel ELTIF 2.0 meer ruimte biedt voor wereldwijde investeringen, geldt nog steeds dat minimaal 55% van de activa binnen de EU of EER moet worden belegd in gekwalificeerde langetermijnactiva. Dit borgt dat het product bijdraagt aan Europese economische doelstellingen.

Minimale looptijd en uitstapmogelijkheden

Omdat ELTIF’s investeren in lange termijn en vaak illiquide activa gelden er in de praktijk doorgaans lange looptijdenvan 5 tot 10 jaar of meer. Hoewel de verordening geen vaste minimumlooptijd voorschrijft, is het voor beleggers belangrijk te beseffen dat zij hun investering meestal niet zomaar tussentijds liquide kunnen maken of uitstappen. Ook niet bij echtscheiding of overlijden.

ELTIF 2.0 biedt ten opzichte van private markten meer mogelijkheden voor flexibiliteit:

  • Fondsbeheerders mogen een vroege terugbetalingsregeling aanbieden, waarbij beleggers onder voorwaarden eerder kunnen uitstappen. Dit is echter optioneel.
  • Open-end structuren (Evergreens) zijn toegestaan, mits de beheerder kan aantonen dat voldoende liquiditeit beschikbaar is om uitbetalingen aan beleggers te faciliteren.

Houdt in de praktijk rekening met lock up periodes van 3 tot 5 jaar vanaf de start van een nieuw fonds. Daarna kan vaak elk kwartaal worden uitgestapt.

Waarom is dit interessant voor particuliere beleggers?

Traditioneel waren langetermijnprojecten zoals infrastructuur of private equity nauwelijks bereikbaar voor gewone beleggers. ELTIF 2.0 verandert dit door:

  • Toegang tot moeilijk toegankelijke markten zoals private equity, die vaak alleen voor institutionele partijen beschikbaar zijn.
  • Diversificatie: beleggers kunnen spreiden over sectoren die nauwelijks schommelen met beurskoersen.
  • Langetermijnrendement: infrastructuur- en duurzaamheidsprojecten leveren vaak stabiele cashflows op.
  • Stimulerend EU-beleid: de fondsen kunnen profiteren van subsidies, gunstige regelgeving of co-investeringen door overheden.

Tegelijk is het belangrijk te beseffen dat ELTIF’s illiquide beleggingen bevatten en een lange looptijd hebben. Dit vraagt om geduld en een goede financiële planning.

Conclusie

ELTIF 2.0 markeert een belangrijke stap in het toegankelijk maken van langetermijninvesteringen voor een breder publiek. Door de versoepeling van regels, bredere beleggingsmogelijkheden en lagere toetredingsdrempels is het een reëel alternatief voor beleggers die verder willen kijken dan de beurs. Tegelijkertijd draagt het bij aan een duurzamer, sterker en zelfstandiger Europees investeringsklimaat. Voor beleggers met een lange horizon en een interesse in impactvolle projecten is ELTIF 2.0 een interessante nieuwe bouwsteen in de portefeuille.