Private markten – kansen en implementatie

1. De opkomst van private markten

Private markten spelen een steeds grotere rol in het mondiale investeringslandschap, vooral omdat veel bedrijven langer privé-eigendom blijven. Vandaag de dag is ongeveer 86-87% van de wereldwijde bedrijven met meer dan $100 miljoen omzet niet-beursgenoteerd. Private markten bieden toegang tot unieke kansen die moeilijk via publieke markten te realiseren zijn.

Deze markten zijn aantrekkelijk vanwege hun potentieel voor hogere rendementen, onder andere dankzij de “liquiditeitspremie”, de langere beleggingshorizon en de mogelijkheid voor actieve waardecreatie door bijvoorbeeld hands on private equity managers. Ook inflatie kan er goed mee bestreden worden, bijvoorbeeld via infrastructuurprojecten met langlopende, inflatie-gekoppelde contracten.

2. Mega-trends en structurele drijfveren

In een onderzoek* van vermogensbeheerder BlackRock worden vijf wereldwijde megakrachten onderscheiden die als stuwende krachten achter kansen in private markten gezien kunnen worden:

• Digitale transformatie en AI
• De energietransitie (lage koolstofeconomie)
• Demografische veranderingen
• De toekomst van financiën
• Geopolitieke fragmentatie

Investeringen in infrastructuur, zoals digitale netwerken en energienetwerken, nemen toe. Daarbij komt dat publieke financiering vaak tekortschiet, waardoor private investeringen via bijvoorbeeld publieke-private partnerschappen essentieel worden.

3. Diversificatie binnen private markten

Private markten zijn geen uniforme beleggingscategorie. Ze omvatten:

• Private equity – investeren in (snelgroeiende) bedrijven buiten de beurs
• Private credit – leningen aan bedrijven zonder tussenkomst van een bank
• Infrastructuur – projecten zoals wegen, energie, datacenters
• Vastgoed – gebouwen, logistieke centra, kantoren enzovoort

Een goed gespreide portefeuille over deze segmenten kan helpen om risico’s te spreiden en rendementen te stabiliseren. In jaren dat private equity (Buyout) slechter presteerde bijvoorbeeld (zoals 2022 en 2023), boden infrastructuur en private credit (ook private debt genoemd) relatief stabiele of positieve rendementen. Dit toont het belang van spreiding aan, ook binnen private markten.

4. Hoe kun je als belegger instappen?

Er zijn drie routes om te investeren in private markten:

• Direct investeren – zelf bedrijven selecteren (voor professionals).
• Co-investeren – meedoen aan deals samen met fondsbeheerders.
• Via fondsen – het meest toegankelijk; ook via ELTIF’s of Secondaries.

Hierbij kan je kiezen tussen:

• Primaries – investeren bij de start van een fonds (laagste inkoop en volledig delen in totaalrendement, maar wel J-curve effect en herbeleggingsrisico).
• Secondaries – instappen in bestaande fondsen (minder J-curve effect, maar ook iets lager rendement uit de beste investeringen van het fonds).
• Multi-strategy Evergreen fondsen – combineren meerdere activa en strategieën in één pakket.

5. Wat is de ‘J-curve’ en hoe kun je die beperken?

Veel private investeringen beginnen met een negatief rendement in de eerste jaren: de grootste kosten zijn gemaakt, maar de opbrengsten moeten nog komen. Dit heet de J-curve. Dit effect wordt versterkt wanneer je investeert via fondsen. Niet het gehele kapitaal dat je toezegt wordt direct aan het werk gezet. Het duurt vaak een jaar of drie voordat al het kapitaal is opgevraagd. In de tussentijd moet je het echter wel beschikbaar houden, omdat je nooit weet wanneer een capital call zich aandient. Dit gaat ten koste van het rendement dat je op dit kapitaal kunt maken.

Er zijn manieren om dit effect te verzachten:

• Secondaries: kopen van bestaande belangen in lopende fondsen – je stapt in op een later moment. Dit kan betekenen dat je de periode van snelste groei net gemist hebt, maar ook de periode met het meeste risico. In mindere tijden kan dit echter ook betekenen dat je de krenten uit de pap kunt vissen van partijen die moeten afschalen.
• Private credit: genereert vaak vanaf dag één inkomsten via rente.

Een combinatie van verschillende strategieën helpt om de cashflow en het rendement te stabiliseren. ELTIF’s en Evergreen structuren kunnen hier een rol in vervullen.

6. Toegang en implementatie: ELTIF’s en Evergreen fondsen

Historisch waren private markten vooral toegankelijk voor institutionele beleggers. Dit kwam vooral door de benodigde hoge aanvangsinvesteringen, het beleggingsrisico en de lange looptijden. Het eerste is opgelost door te werken met fondsstructuren die fungeren als verzamelpool (ook wel feeders genoemd). Het bijeengebrachte vermogen is dan wel voldoende om grote investeringen te doen. Het risico voor individuele beleggers wordt hiermee gematigd. Een echte oplossing voor de J-curve en de lange looptijden was er echter nog niet. ELTIF’s en Evergreenstructuren komen hier voor een belangrijk deel aan tegemoet.

Dankzij innovaties zoals de vernieuwde ELTIF 2.0-structuur (European Long-Term Investment Funds) kunnen particuliere beleggers steeds beter deelnemen. Belangrijke verbeteringen:

• Semi-liquide structuur – biedt meer flexibiliteit en een kortere lock-up. Een traditioneel private markets fonds heeft een looptijd van tussen de 8 en 12 jaar, waarbij in de latere jaren successievelijk exits en dus aflossingen plaatsvinden. Tussentijds utstappen is niet mogelijk. Bij de ELTIF 2.0 kan dit worden teruggebracht tot elk kwartaal. Wel kennen nieuwe fondsen vaak een lock-up periode van 1 tot 3 jaar, waarin niet uitgestapt kan worden.
• Gestroomlijnde distributie en regelgeving – de ELTIF 2.0 is MiFID II-proof, waardoor de noodzaak om minimaal €100.000 te investeren niet per se nodig is. In de praktijk wordt vaak een minimum van €50.000 aangehouden. MiFID II stelt wel als eis dat alleen ervaren beleggers mogen toetreden, die ook in staat zijn een behoorlijk verlies te dragen.
• Een breder scala aan investeerbare activa (ook wereldwijd). Vooral beleggen in private infrastructuur wordt aangemoedigd met de ELTIF 2.0-structuur. Een belangrijk doel van de EU.

Evergreen fondsen maken het bovendien mogelijk om direct een significante blootstelling te realiseren, in tegenstelling tot traditionele fondsen waarbij het jaren kan duren om de gewenste allocatie op te bouwen. Ook vinden er niet verplicht desinvesteringen plaats wanneer een fondsinvestering verkocht wordt. De opbrengst wordt binnen het fonds herbelegd.

Zie verder ook het artikel over ELTIF 2.0 en het beleggingsidee ‘Samen met UBS investeren in infrastructuur’.

7. Risico’s en liquiditeit

Private beleggingen zijn illiquide en vereisen dus een zorgvuldige afweging van de cashbehoeften van de belegger. Simulaties tonen aan dat zelfs bij jaarlijkse uitgaven tot 6-8% van de portefeuillewaarde een allocatie van 20-40% in private markten mogelijk is zonder excessief liquiditeitsrisico.

BlackRock** simuleerde duizenden scenario’s op basis van:

• De jaarlijkse cashbehoefte (bijvoorbeeld 4% of 8%);
• Het bestaande belang in aandelen en obligaties;
• De spreiding binnen de private markten-allocatie.

Uitkomst:

• Bij lage jaarlijkse uitgaven (0-4%) is tot 40% – 60% investeren in private markten mogelijk;
• Bij hogere uitgaven (>6%) is 15% – 25% realistischer/aan te raden;
• Veel beleggers overschatten hoe laag hun maximale toelaatbare allocatie moet zijn. Met een goede planning kan het hoger uitkomen.

8. Portefeuilleopbouw: kansen en overwegingen

Een geïntegreerde aanpak is cruciaal. BlackRock beveelt aan om private markten niet te zien als aparte alternatieve beleggingen, maar als een kernonderdeel van de portefeuille.

Voorbeeldstrategieën (zie ook afbeelding hieronder) tonen aan dat:

• Een 40/40/20-portefeuille (aandelen/obligaties/private markten) een hoger verwacht rendement (6% versus 4%) en lager risico (8.5% versus 9.3%) kan bieden dan een klassieke 60/40-portefeuille (aandelen en obligaties).
• Private markten bijdragen aan het verbeteren van voor risico gecorrigeerde rendementen, mits goed gestructureerd en met aandacht voor liquiditeitsbeheer.

Bron: BlackRock, Implementing Private Markets in Wealth Portfolio’s, Oktober 2024

9. Wat zijn praktische aandachtspunten bij implementatie?

• Timing en spreiding over vintages
  Investeer gespreid over meerdere jaren om risico’s en kansen te verdelen. Bij Evergreenstructuren zorgt de fondsbeheerder hiervoor.

• Cashflowplanning
  Private markten genereren vaak pas na enkele jaren rendement. Zorg voor voldoende liquide buffers. Ook hier kunnen Evergreenstructuren hun diensten bewijzen.

• Risico- en rendementsmodellen
  Gebruik realistische aannames en laat je ondersteunen door ervaren adviseurs.

• Kosten versus alpha
  De beste managers maken het verschil, maar brengen ook kosten met zich mee. Goede selectie is cruciaal voor succes.

• Geïntegreerde aanpak
  Integreer private markten in je totale beleggingsplan, zowel met het oog op beleggingsrisico’s als met het oog op de cashflow behoefte.

Conclusie

Private markten bieden unieke kansen voor beleggers die op zoek zijn naar rendement, diversificatie en toegang tot groei in de reële economie. De opkomst van nieuwe structuren zoals ELTIF 2.0 en Evergreen fondsen maakt deze markten beter toegankelijk voor vermogende particulieren. Succesvol investeren in deze beleggingscategorie vereist echter een doordachte, holistische benadering waarin risico, liquiditeit, timing en fondsselectie zorgvuldig worden afgewogen.

*: BlackRock, The private markets perspective, Oktober 2024

**: BlackRock, Implementing Private Markets in Wealth Portfolio’s, Oktober 2024