Het zal u niet ontgaan zijn dat de rente de afgelopen anderhalf jaar fors opgelopen is. Twee jaar geleden was de rente nog historisch laag en net nu u aan de beurt bent om uw rentermijn te verlangen, voorjaar 2023, staat de rente fors hoger. Wat is wijsheid? Gaat de rente over een tijdje weer omlaag en moet ik dus niet te lang vastzetten, of blijft de rente hoog? Waar moet je rekening mee houden bij de afweging om de rente wel of niet lang vast te zetten?
Drie maanden voor het eind van de rentevastperiode krijg je van je geldverstrekker een brief. Daarin wordt een aantal rentetarieven genoemd die op dat moment gelden. Als je een andere rentetermijn wilt kan dat meestal ook. Vanaf dat moment kan je je keuze doorgeven. Mocht de rente in de tussentijd zakken, dan krijg je de lagere rente. Een rentestijging zal geen gevolgen meer hebben voor de rente die je moet gaan betalen.
Je kunt op de meeste particuliere hypotheken jaarlijks 10 of 20% van de oorspronkelijke koopsom aflossen. Het eind van de rentevasttermijn geeft meestal de mogelijkheid om de hele lening boetevrij af te lossen. Controleer de voorwaarden als dat je wens is.
Meestal kan je ook boetevrij aflossen bij verkoop van je woning. Van belang is dus of je dit in de komende periode van plan bent. Zo ja, zet de rente dan in ieder geval niet langer vast dan tot het gewenste verkoopmoment. Is het echter zo dat je je hypotheek mee kunt nemen naar een nieuwe woning, dan kan je toch overwegen om te kiezen voor een langere rentevastperiode.
Vaak hanteren banken risico opslagen op de rente, afhankelijk van de marktwaarde van de woning ten opzichte van de financiering. Als je vlakbij zo’n grens zit kan een beetje extra aflossen leiden tot een lagere rente.
Controleer dit ook als je niet extra wilt aflossen. Sommige banken passen de rente automatisch aan als je door zo’n grens zakt, maar veel nog niet. Tegenwoordig zak je sneller door dit soort grenzen omdat steeds meer mensen een lineaire of annuïtaire hypotheek hebben en de lening dus elke maand automatisch iets lager wordt. Ook de snelle waardestijgingen van woningen in de afgelopen jaren, vooral in de grote steden, kunnen ervoor zorgen dat je door zo’n grens zakt.
Bij een variabele rente staat de hoogte van de rente die je betaalt niet vast. Die beweegt mee met de rente waartegen de Europese banken elkaar geld uitlenen, meestal het Euribor tarief. Je maandlasten staan dus niet vast en je moet wel in staat zijn om een flink hoger rentetarief te kunnen betalen. Word je van het idee al onrustig, dan is een variabele rente voor jou geen goed alternatief.
Voordelen van een variabele rente zijn dat je minder betaalt als de rente daalt en dat je meestal elke maand of elk kwartaal de hele lening boetevrij kunt aflossen. Een nadeel is dat je in aanvang misschien wel lage lasten hebt, maar dat je het risico loopt dat de rente gaat stijgen, waardoor ook jouw lasten flink zullen stijgen. Bij een vaste rente weet je van tevoren hoe hoog je lasten zijn en voor hoe lang. Hier hangt wel een prijskaartje aan: hoe langer je de rente vast zet hoe hoger deze wordt. Van belang is dan wanneer je de hypotheek wilt aflossen en of je de hypotheek kunt meenemen naar een nieuwe woning. Het heeft weinig zin om een rentevasttermijn te kiezen die langer is dan de looptijd van je hypotheek. Korter kan natuurlijk altijd, dat betekent (behalve misschien bij een spaarhypotheek) dat je lasten lager zijn.
Bij de keuze van de termijn is ook van belang wat je verwacht van de rente de komende jaren. Verwacht je dat deze omlaag gaat dan zou je kunnen kiezen voor een relatief korte termijn in combinatie met rentebedenktijd. Veel financiers bieden dergelijke constructies aan. Je kiest dan bijvoorbeeld voor een termijn van drie jaar waarbij je in de laatste twee jaar boetevrij de lening kunt omzetten naar een andere looptijd. Je hebt dan het voordeel van een variabele rente door de flexibiliteit terwijl je in die drie jaar nooit meer gaat betalen dan het afgesproken tarief. Jammer genoeg weet je pas achteraf of je de meest voordelige keuze hebt gemaakt, maar dat geldt wel voor meer financiële beslissingen!
Niet alleen de rente die je betaalt is van belang, maar ook de aflossing. Heb je nog een (bank)spaarhypotheek dan is de rente die jij ontvangt op je spaarrekening gelijk aan de rente die je betaalt over je hypotheek. Een lagere rente betekent weliswaar dat je lagere rentelasten hebt, maar je inleg op de spaarrekening gaat fors omhoog. Het effect wordt verergerd doordat de rente aftrekbaar is van je inkomen en daaraan betaalt de fiscus dus gedeeltelijk mee, maar dat geldt niet voor de inleg op je spaarrekening. Het zal niet voor het eerst zijn dat mensen die verwachten fors minder kwijt te zijn voor hun huis geconfronteerd worden met hogere lasten.
En oh ja: je hoeft natuurlijk niet in te gaan op het renteaanbod van je huidige financier, je kunt ook altijd je hypotheek oversluiten naar een andere geldverstrekker als de rente daar lager is. Laat je wel goed voorlichten over de oversluitkosten!